مدلی برای نقش نهادهای میانجی در توسعه همکاری فناورانه بین بنگاه ها (مطالعه موردی صنایع هوایی و فضایی ایران)

هدف اصلی این تحقیق، ارائه مدلی برای نقش نهادهای میانجی در توسعه همکاری فناورانه بین بنگا ها است و در آن بخش هوافضایی کشور به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است.از نظر روش ،در این تحقیق از رویکرد ترکیبی کمی و کیفی استفاده شده است. بر این اساس، با بررسی ادبیات علمی موضوع و همچنین مطالعات اکتشافی گسترده برای عارضه یابی وضعیت موجود همکاری های فناورانه در این بخش، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد که در آن دو متغیر نقش نهادهای میانجی و اثربخشی فرایند همکاری به ترتیب به عنوان متغیر مستقل و وابسته انتخاب شده است. متغیر نقش نهادهای میانجی شامل سه سازه اصلی "تنظیم محیط نهادی"، "تسهیل گری و اشاعه" و "قابلیت سازی " است و متغیر اثربخشی فرایند همکاری شامل پنج سازه "تحلیل استراتژیک و تصمیم به همکاری"، "جستجو و انتخاب همکار"،"طراحی همکاری"، "جاری سازی همکاری" و "خاتمه همکاری" است.در ادامه براساس طرح تحقیق و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 220 پرسش نامه از دو طبقه اصلی خبرگان فعال در نهادهای میانجی و خبرگان فعال در بنگاه که تجربه مشارکت در همکاری های فناورانه را داشته اند، جمع آوری شد.سپس از ابزارهای تحلیل آماری شامل تحلیل عاملی تائیدی برای سنجش روایی ابزار تحقیق و مدل معادلات ساختاری برای سنجش مدل تحقیق و همچنین آزمون فرضیه های 15 گانه در مورد ارتباط بین سازه های تحقیق، استفاده شد. در نتیجه این تحلیل ها مشخص شد که اولا مدل مفهومی پیشنهادشده و فرضیه اصلی تحقیق در مورد موثر بودن نقش نهادهای میانجی بر اثربخشی فرایند همکاری مورد تائید قرار گرفت و همچنین در مدل کلی، هر سه سازه متغیر نقش نهادهای میانجی رابطه معنی داری با متغیر اثربخشی فرایند همکاری دارند. همچنین مشخص شد که نقش های تسهیل گری و اشاعه، تنظیم محیط نهادی و قابلیت سازی نهادهای میانجی به ترتیب تاثیرگذاری بیشتری بر اثربخشی فرایند همکاری دارند. در بررسی فرضیه های تحقیق نیز مشخص شد که فرضیه های متناظر با تاثیر نقش تسهیل گری و اشاعه بر چهار سازه "تحلیل استراتژیک و تصمیم به همکاری"، "جستجو و انتخاب همکار"،"جاری سازی همکاری" و "خاتمه همکاری" مورد تائید قرار گرفته است. اما در مورد نقش های تنظیم محیط نهادی و قابلیت سازی، تنها ارتباط آن ها با سازه طراحی همکاری مورد تائید قرار گرفته است. در پایان براساس تحلیل های فوق، پیشنهاداتی برای رفع عارضه های شناسایی شده در مورد وضعیت همکاری فناورانه بنگاه ها در بخش هوافضایی کشور ارائه شد.